Kıymetli okur bu gün sizlere kısaca ezan ve camiilerimiz hakkında kısa notlar takdim edeceğiz. Bilindiği gibi ezan cumhuriyet ilanından sonra Türkçe okun maya başlanmış, hutbe de Türkçe okun maya bu tarihte yani 1932 yılında başlanmıştı.
Ezan resmi olarak Türkçe okunmaya 18 eylül 1932 yılında başlandı. Ancak bu tarihten önce, Adana, Şebinkarahisar, Akhisar, Çeşme, Yozgat, Silifke, Mene men, Samsun, Gediz, Vezirköprü, Urla, Görele gibi yerlerde Türkçe ezan okunu yordu, bu tarihte her camiide resmiyet kazandı. Böylece bizim yaklaşık yüzyıl önce nur topu gibi bir polemik konumuz oldu. Ezanı Türkçe okumak caiz mi, değil mi? Demokrat Parti 1950’de iktidar olunca 16 Temmuz’da ezanın tekrar Arapça okunmasını yasallaştırdı... Pek bilinmez; Kıbrıs’ta 1954-1966 arasında Türkçe ezan okundu... Günümüzde Endonezya, Nijerya, Senegal, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, İran gibi kimi ülkeler, bazı camilerinde kendi yerel dillerinden ezan okumaktadır. Şöyle istisnalar da var; Afrika'da Fransızca okunması gibi…
Keza: Avustralya ve Kanada’da bazı camiler, topluluk üyelerinin anlaması için ezanın bir kısmını İngilizce okuyor… ABD/California Lighthouse Cami veya İn giltere/Doğu Londra Cami’nde ise ezanın tamamını İngilizce okuyor…
Kur’an’da “ezan” geçmez. Nihayet bu gün ezan Çin’de Çince, Hindistan’da Hintçe, Arabistan’da Arapça, Almanya’da Almanca, Rusya’da Rusça, Fransa’da Fransızca, İran’da Farsça, Amerika’da İngilizce okunmuyor. Hangi ülkede kaç Camii bulunduğuna bakalım.. Azerbaycan 950, Almanya 2.750, Amerika 2.800, Rusya 8.000 ve Çin 39.000 camiye sahiptir. Butan camisi ol mayan Monako ve Slovakya ile birlikte camisi olmayan üç ülkeden birisidir. En fazla cami olan ülke 818.634 cami ile Endonezya'dır. İsrail de Hasan Beg Camii ya da Hasan Bey Camii İsrail'in Yafa kentinde yer alan bir camidir. Dünyanın en büyük camileri listesi Dünyanın en büyük camileri listesi, bu listeyi verirken şu bilgiyi de sunalım. Mescid-i haram 4 milyon kapasiteli,356 bin metrekare alana sahip.
Mesci-i Nebevi 1,5 milyon kapasiteli. Gelelim camiilere. Jamia Hasan camii 105 bin kapasiteli Fas da, Baddaşi camii 100 bin kapasiteli Pakistan da, Büyük Jamia camii 70 bin kapasiteli Pakistan da, Çamlıca Camii 63 bin kapasiteli Türkiye. Ülkemizde 89.900 camii bulunuyor. En çok camii İstanbul da, en az ise Tunceli de. Kıymetli okur, eylül 1932 de Türkçeleşen ezanımızla ilgili bilgi der lemesi yaptık. Cumamız mübarek olsun.
Günün sözü: En zor ibadet gönül kazanmaktır.
